Anglia: Rekordowa liczba przypadków wykluczania uczniów ze szkół. Co jest przyczyną?

"Długotrwałe uciążliwe zachowanie" było najczęstszym powodem zarówno zawieszeń, jak i wykluczeń uczniów ze szkoły w tym roku.

Na początku tego roku w ankiecie przeprowadzonej na zlecenie BBC co piąty nauczyciel zgłaszał, że został uderzony przez ucznia w szkole.

Simon Kidwell, były dyrektor szkoły podstawowej w Cheshire i prezes stowarzyszenia National Association of Head Teachers, twierdzi, że najnowsze statystyki nie wynikają jedynie z gorszego zachowania uczniów.

Kidwell uważa, że trudności szkół z radzeniem sobie z rosnącą liczbą dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i niepełnosprawnościami (Send) są ściśle powiązane z rosnącą liczbą przypadków wykluczeń - częściowo z powodu problemów z rekrutacją i utrzymaniem kadry nauczycielskiej.

Asystenci nauczycieli, którzy jego zdaniem "spędzają wiele lat i rozwijają swoje umiejętności, pracując z naszymi najtrudniejszymi dziećmi", "odchodzą masowo", a szkoły specjalistyczne, lepiej wyposażone do wspierania uczniów o złożonych potrzebach, są przepełnione.

Sabrina Simpson, prawniczka, która współpracuje z rodzinami odwołującymi się od wykluczenia ze szkoły, mówi, że dzieci są zbyt często postrzegane przez pryzmat "zachowania".

"Pamiętam, jak jedno dziecko powiedziało mi: Myślałem, że jestem po prostu zły. A potem okazało się, że ma ADHD" - wspomina.

Z kolei Beth Prescott, kierownik ds. edukacji w Centrum Sprawiedliwości Społecznej, twierdzi, że na uczniów wpływają problemy "spoza bram szkoły". Wykluczenia "mają swoje źródło" również w systemie szkolnym, ale w niektórych przypadkach "maskują ich niezaspokojone potrzeby".

Jej zdaniem rosnąca liczba dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (Send) jest jedną z "wielu przeszkód" utrudniających im angażowanie się w naukę - w tym pogarszający się stan zdrowia psychicznego, długie listy oczekujących na pomoc w ramach NHS i kryzys związany z kosztami utrzymania.

Problemy ze zdrowiem psychicznym i presja związana z kosztami utrzymania rodzin są jednymi ze złożonych powodów, dla których więcej dzieci notorycznie opuszcza zajęcia szkolne - definiowanych jako te, które opuściły co najmniej 10% zajęć - niż kiedykolwiek wcześniej.

Poziom notorycznych absencji wzrósł po pandemii, a obecnie co piąte dziecko jest nieobecne przez mniej więcej jeden lub więcej dni co dwa tygodnie.

Z kolei Kidwell twierdzi, że wysokie wskaźniki uporczywej nieobecności są powiązane z rosnącą liczbą wykluczeń.

Kto jest zawieszany i wykluczany?

Liczba 790 000 zawieszeń i 9 400 wykluczeń w roku szkolnym 2022/23 była znacznie wyższa niż w którymkolwiek z wcześniejszych lat, wzrastając odpowiednio o 36% i 44% w porównaniu z rokiem poprzednim.

Wskaźnik zawieszeń - liczba zawieszeń przypadająca na jednego ucznia - wynoszący prawie jeden na 10 jest również wyższy niż kiedykolwiek wcześniej.

Spośród wykluczeń odnotowanych w roku szkolnym 2022/23:

• Ponad połowę stanowili uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (którzy stanowią zaledwie 17% całej populacji uczniów);
• Ponad 60% kwalifikowało się do bezpłatnych posiłków szkolnych (stanowią oni 24% całej populacji uczniów);
• Grupy etniczne Romów oraz wędrowców pochodzenia irlandzkiego miały najwyższe wskaźniki wykluczenia;
• Odnotowano również wysoki odsetek uczniów czarnoskórych lub pochodzących z rodzin mieszanych, rasy białej i czarnej;
• Istniały również różnice regionalne w danych - w północno-wschodniej Anglii uczniowie byli czterokrotnie bardziej narażeni na wykluczenie niż uczniowie w centrum Londynu, mimo że obszary te miały podobną populację uczniów.

Simpson przyznała, że jest zaniepokojona wyraźnymi różnicami we wskaźnikach wykluczenia między grupami etnicznymi i wezwała do zwiększenia liczby szkoleń dla szkół "w celu zwalczania zjawiska nieuświadomionych uprzedzeń".